BUDŻET gospodarstwa domowego

         Szanowanym sposobem bogacenia się jest zarządzanie własnym gospodarstwem domowym  - Arytstoteles

        

         Nie da się zarządzać finansami bez planu. Planować można w różny sposób, np. zapisać na kartce wszystkie wpływy i odjąć od nich wydatki. Okaże się wtedy, że np. wydatki są większe i trzeba je zmodyfikować, albo są mniejsze i pozostanie nadwyżka. Z takiego budżetu dowiemy się jedynie, że nasze środki wystarczą na zaplanowane wydatki, albo nie. Taki budżet trudno modyfikować i należałoby go robić od nowa, przynajmniej raz w miesiącu. Nic jednak nie wiemy o przyszłych miesiącach, trudno jest też cokolwiek zaplanować. Budżet można zrobić wykorzystując komputer, a z moich doświadczeń wynika, że najlepiej nadaje się do tego arkusz kalkulacyjny, np. MS Excel. Postaram się wyjaśnić krok po kroku jak taki podstawowy budżet wykonać i jak z niego korzystać.

         Przypominam, że zanim zabierzemy się za prowadzenie budżetu należy wykonać BILANS (odsyłam do postu poświęconego bilansowi) i dowiedzieć się jak wygląda kondycja finansowa naszego gospodarstwa domowego.

        

         Budżet to narzędzie, które przede wszystkim zmienia chaotyczne i nieplanowe podejście do finansów na systematyczne i planowe, jest strategicznym planem działania finansowego. Budżet to plan wydatków wykonany na podstawie osiąganych dochodów (nigdy nie odwrotnie! - jak w przypadku budżetów niektórych państw). Najprostszy budżet można sporządzić na kartce papieru wykorzystując do tego ołówek i zwykły kalkulator. Najprostszy budżet, to budżet miesięczny, ale my zajmiemy się budżetem wielomiesięcznym (tzw. budżetem kroczącym)

         Każdy budżet składa się przynajmniej z dwóch głównych pozycji: wpływów i wydatków. Saldo tych dwóch wielkości może być dodatnie - wtedy mówimy o nadwyżce budżetowej, albo ujemne - wtedy mówimy o deficycie.

         Jeśli przykładowo nasze wpływy miesięczne wynoszą 5.000 zł, a planowane w styczniu wydatki 4.500 zł, to po ich zrealizowaniu pozostanie nam nadwyżka budżetowa 500 zł.

         W miesiącu lutym będziemy mieli 5.500 zł i np. wydatki 3.800 zł. Pozostanie kwota 1.700 zł nadwyżki. Jeśli w kolejnych 4 miesiącach wpływy się nie zmienią, a wydatki wyniosą odpowiednio 4.800 zł, 2.500 zł, 5.300 zł i 6.200 zł, budżet będzie wyglądał następująco:

         Saldo z danego miesiąca przechodzi na miesiąc następny. Można jednak zrobić to inaczej i zamiast zapisywać kwot miesięcznych posługiwać się kwotami narastającymi. W tym celu wystarczy, że w danym miesiącu dodamy bieżącą kwotę wpływ albo wydatku do kwoty z miesiąca poprzedniego. Kwota danego miesiąca będzie więc sumą kwot od początku budżetu. Saldo kwot narastających to saldo danego miesiąca. Budżet z kwotami narastającymi będzie wyglądał następująco:

         Załóżmy teraz, że 6. m-c to miesiąc bieżący. Co będzie w następnych miesiącach? Zauważmy, że jeśli 5.000 zł jest z pewnego źródła, np. z pracy na niezagrożonym stanowisku, to z dużym prawdopodobieństwem w następnych miesiącach również pojawią się kwoty 5.000 zł. A co z wydatkami? Też można je wpisać w następne miesiące - jeśli znamy ich wysokość. W praktyce, przy prowadzeniu budżetu, który składa się z kilkudziesięciu różnych pozycji wpływów i wydatków pojawiają się różne kwoty i taka metoda nie ma zastosowania. Istnieje wiele różnych bardziej i mniej skomplikowanych metod prognozowania przyszłych kwot, a my posłużymy się najprostszą metodą wykorzystującą średnią arytmetyczną. Jeśli policzymy średnią wpływów i wydatków z ubiegłych miesięcy otrzymamy:

Wpływy:  30.000 / 6 = 5.000 zł

Wydatki:  27.100 / 6 = 4.517 zł

Możemy teraz stworzyć przyszły budżet, np. na kolejne 6 miesięcy:

  

        Na podstawie tego budżetu możemy stwierdzić, że do grudnia nasze wpływy wyniosą 60.000 zł, wydatki ok. 54.202 zł, a saldo ok. 5.798 zł. Możemy zaplanować też na grudzień dodatkowy wydatek w wysokości ok. 5.798 zł. Jeśli natomiast w sierpniu dodatkowo wydamy 2.000 zł, salda od VIII obniżą się o te 2.000 zł i w grudniu dostępne będzie już tylko ok. 3.798 zł i jeśli pozostawimy w grudniu planowany wydatek 5.798 zł,  grudniu odnotujemy deficyt w wysokości 2.000 zł. Tę sytuację ilustruje poniższa tabela.

        Zwróćmy uwagę na niezwykle cenną informację. Deficyt pojawi się za 5 m-cy, a my już dziś o nim wiemy. Najprostsze zarządzanie budżetem polega na tym, że dziś możemy zrezygnować z któregoś z wydatków, obniżyć kwoty wydatków (jeśli to zakup rzeczy, można też poszukać tańszych zamienników). Można też odroczyć wydatki w czasie i zrealizować w późniejszym terminie, albo obniżyć bieżące wydatki o 333 zł (2.000 / 6 = 333). Jeśli wymienione metody nie są możliwe, musimy poszukać dodatkowego źródła finansowania deficytu. Podobnie możemy wpisać kwotę planowanej pożyczki (jako wpływ) oraz raty (jako wydatku) i zobaczyć, jak wpłyną na budżet.

W najbliższym czasie udostępnię program BUDŻET do zarządzania finansami.